2012 Nobel Fizik Ödülü: Kuantum Bilgisayarlara Doğru Bir Adım

Abstract

2012 Nobel Fizik Ödülü, tekil kuantum sistemlerin kontrolünü ve ölçümünü olanaklı kılan ve kuantum optiğinde çığır açacak nitelikte deneysel yöntemler geliştiren bilim insanlarına verildi. Serge Haroche (College de France, Paris, France, Ecole Normale Superieure, Paris, France) ve David J. Wineland (National İnstitute of Standards and Technology, Boulder, CO, USA, University of Colorado, Boulder, CO, USA) fotonları ve iyonları tek tek tuzaklayarak yakından incelemek suretiyle, kuantum mekaniğinde bazı büyük sorunları çözmede önemli adımlar attılar. Kuantum parçacıklara zarar vermeden, yani ölçüm esnasında kuantum mekaniksel durumlarını koruyarak, parçacıkların (burada foton ve iyonlar) kontrol edilmesine ve fiziksel özelliklerinin yüksek duyarlılıkla ölçülmesine olanak sağlayan deney teknikleri günümüze kadar mümkün değildi. Burada ışık parçacıklarının yani fotonların tuzaklanması, diğer bir anlatımla, durdurulması ve kontrol altına alınarak ileri düzeyde deneysel hassasiyetle incelenmesi söz konusudur. Geliştirilen deneysel yöntemlerle, ışığın temel yapıtaşı olan fotonun ve maddenin temel taşı olan atomun adım adım görüntülenmesi ve kuantum mekaniksel davranışlarının araştırılması mümkün oldu. Böylelikle kuantum optik teknolojisinde yeni potansiyel uygulama olanakları doğdu.