Browsing by Author "Bayrak, Batuhan"

Now showing 1 - 1 of 1

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Türk İdari Teşkilatında Yarattığı Değişiklikler: İl İdaresi Kanunu Örneği
(2023) Bayrak, Batuhan; Yiğit, Aslı; International Relations; 05. School of Business; 01. Atılım University
Türkiye'de 2018 yılından itibaren Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi uygulanmaktadır. ABD'deki başkanlık sistemine benzer özellikler taşıyan Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin kendine özgü denge denetim mekanizmaları vardır. Anayasa değişikliği sonrası Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine uygun olarak Türk idari teşkilatı da sisteme göre şekillendirilmiştir. Hükümet etme fonksiyonunda yapılan değişiklikler doğal olarak merkezi idarenin taşra temsilcilerinin de atanmasına ilişkin usulde, sorumluluk ve temsiliyetinde değişiklikler yaratmıştır. Türk idari yapısı, merkezden yönetim ve yerinden yönetim ilkelerine göre şekillenir. Merkezden yönetim olan devlet tüzel kişiliği, başkent ve taşra teşkilatıdır. Yerinden yönetim kuruluşları ise yer yönünden ve hizmet yönünden yerinden yönetim kuruluşları olarak teşkilatlanır. Başkent teşkilatında alınan kararlar ve yürütülecek milli hizmetler, başkent teşkilatının ülke çapına yayılan kolları taşra teşkilatı tarafından vatandaşa sunulur. Merkezi idarenin taşra teşkilatını temel olarak düzenleyen 1949 yılında kabul edilen 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu, günümüze kadar birçok değişiklik yapılarak taşra teşkilatını düzenleyen temel kanun olarak halen yürürlüktedir. Türkiye'de merkezi idarenin taşra teşkilatı il ve ilçe olarak mülki taksimata ayrılmıştır. 2023 yılı itibariyle seksen bir il ve dokuz yüz yirmi iki ilçenin bulunduğu Türkiye'de, illerin başında mülki idare amiri olarak vali; ilçelerin başında mülki idare amiri olarak kaymakam bulunur. Bu mülki idare amirleri merkezden atanmış, başkent teşkilatının taşradaki temsilcileridir. Vatandaşa dokunma, hizmet sunma ve vatandaşın Devlet'e ulaşma konusunda birinci derecede öneme sahip bu yöneticilerin hükümet sisteminin değişmesiyle doğal olarak temsilcisi ve sorumlu olduğu makamlar değişmiştir. Söz konusu tez Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin Türk idari teşkilatında taşra yönetimine etkilerini ve ortaya çıkan uygulamalarının ilerleyen dönemlerde yapılacak düzenlemeler ile sisteme daha uyum sağlayacağını savunmaktadır.